Beste Oostendenaren
Ik richt mij met dit eerste logboek tot u in de hoedanigheid van expeditieleider van het Instituut
voor Onderzoek van de Betovering der Zeeën. Dit instituut is een ontmoetingsplaats waar kunstenaars, wetenschappers, ondernemers en overheid – op het ritme van eb en vloed – zowel de verrukking en blijdschap als het ernstige en acute lijden der zeeën bestuderen en delen. Nu de zomer over Oostende ligt, neem ik als expeditieleider even de tijd om de voorbije periode te overschouwen in dit logboek. Zo houd ik u op de hoogte van het reilen en zeilen van dit bijzondere en ambitieuze project.
Een gedroomde uitvalsbasis
In januari nam het IOBZ haar intrek in de kantoren van het iconische Havenhuis. Dit wordt ons basecamp voor de komende jaren waarin we aan de documentairefilm over de Noordzee werken.
Het Havenhuis brengt het instituut waar het wil zijn: middenin de bruisende blauwe economie,
omgeven door industriële activiteit en wetenschappelijke expertise, dicht bij de zee en toch op een steenworp van Oostende. Het IOBZ-‘basecamp’ bevindt zich zo op het scharnierpunt tussen stad, zee en haven, en op het knooppunt van cultuur, wetenschap en economie.
Een eerste draaidag
Een mijlpaal: zaterdagochtend 5 maart 2022, 6u45. Regisseur Frederik Carbon, een filmcrew,
en ikzelf schepen in op de Geosurveyor XIV, de GEOxyz-powercat die onze ploeg door de dichte
mist naar een zandbank voor de Belgische kust zal brengen. Het is de eerste draaidag voor de
IOBZ-documentairefilm, maar bovendien een dag met een extreem laag laagtij.
En dat is geen toeval: twee uur later zakt het water zo laag dat de zandbank aan de oppervlakte komt. Een zeldzaamheid! Er is slechts één zandbank die af en toe écht zichtbaar wordt aan onze Belgische kust en dat is de Broersbank ter hoogte van Koksijde. Hij komt enkel boven water bij springtij, dat optreedt tijdens de equinox, een tijdstip in het jaar waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat. Er vindt op aarde tweemaal per jaar een zonnewende plaats. De zandbank blijft dan een uur boven water en precies in dat ‘tijdslot’ willen wij een groot experiment uitvoeren.
Het IOBZ-team zet in gezelschap van VLIZ-onderzoeker Karen Rappé voet op de maagdelijke drooggevallen zandvlakte en onderwerpt de bank aan grondige inspectie. Hoe voelt dat, een zandbank? Hoe ruikt dat, een zandbank? Hoe klinkt dat, een zandbank? En vooral: wat verdraagt een zandbank? Een kunstproject? Een concert, misschien? Een symfonisch orkest? Ik vertel jullie er alles over in het volgende logboek! Cliffhanger! In het licht van mijn onderzoek naar de zee en zijn betovering wil ik dit logboek telkenmale afsluiten met een gedicht over de zee. Beschouw het als een literair cadeautje. Houzee!
Zeewaarts gezegd
De zee is trots op haar duinen.
Brekensgereed houdt zij de duinen bestendig.
Zij heeft haar kusten lief en kust ze.
De zee plant zich voort in het water.
De zee is voedzaam als een rijpe boomgaard.
Zij is de moeder van de grootste sterren.
De zee is een regen van goedheid, beken het
maar, zij is onmisbaar.
De zee blijft zoals altijd altoos vrede,
want in zee werd nog niemand mishandeld.
Paul Snoek, Hercules. Gedichten
Manteau 1960
